Diensten

Echografie

Bij echografie wordt er gebruik gemaakt van onhoorbare geluidsgolven, zogenaamde ultrageluidsgolven. Deze geluidsgolven verplaatsen zich als een puls door het te scannen weefsel. Een scannerkop wordt op de huid gezet, deze zendt het geluid uit en vangt het ook weer op. Dit wordt vervolgens in beeld omgezet.

Echografie is absoluut niet pijnlijk. Tot in het kleinste detail kan het hele lichaam in beeld gebracht worden. Anders dan bij röntgenfoto’s, waarbij voornamelijk de contouren van organen in beeld gebracht kunnen worden, is het met echografie mogelijk IN het weefsel te kijken.

Op de paardenkliniek in Wapenveld wordt deze techniek vooral gebruikt voor het onderzoeken van afwijkingen aan banden en pezen. Deze kunnen met behulp van röntgenfoto’s namelijk minder goed in beeld gebracht worden. Daarnaast is met behulp van de echo een uitgebreider onderzoek van hals- en rugproblemen mogelijk dan met röntgenonderzoek alleen. Het is dan ook direct mogelijk om onder echobegeleiding medicatie op de juiste plaats in te spuiten.

Aan de hand van de echobeelden zal dan een revalidatie plan gemaakt worden. Door na verloop van tijd de echo te herhalen kan de vooruitgang gemeten worden en ook de belasting daarop aangepast worden.

Voor een goed echografisch onderzoek is het meestal wel nodig om het te onderzoeken gebied te scheren. Daarna wordt het nat gemaakt en ingesmeerd met echogel. Dit zorgt er voor dat er een zo goed mogelijk beeld wordt verkregen.

Een ander deel van het echo gebruik omvat de vruchtbaarheidsbegeleiding. Merries worden gescand om:

• Te beoordelen of een merrie hengstig is.
• Het juiste moment van inseminatie te bepalen.
• (Tweeling)dracht vast te stellen.
• Afwijkingen aan de baarmoeder vast te stellen.

Ook pony’s, shetlandponies, enz. kunnen op de kliniek onderzocht worden op de aanwezigheid van een vruchtje in de baarmoeder!

Castraties

De castratie van de (klop)hengst is één van de meest verrichte chirurgische ingrepen. Een castratie dient met de nodige aandacht en hygiëne te worden verricht. Bij Paardenkliniek Wapenveld gebruiken we bij een castratie bij voorkeur de liesmethode. In tegenstelling de meeste andere vormen van castratie worden hierbij de wonden gesloten, dit zorgt voor een sneller herstel en minder infectie.

Voor de ingreep wordt het te opereren gebied goed gewassen en eventueel geschoren. Tijdens de operatie wordt een snee gemaakt in de lies en de testikel naar buiten gehaald. De testikel wordt omvat door vliezen (tunica vaginalis) die doorlopen tot in de buikholte, de testikel wordt uit deze vliezen gehaald. De zaadstreng, bloedvaten en bedekkende vliezen worden afgebonden. Vervolgens wordt de testikel verwijderd en de wond steriel gehecht.

Chirurgie

Er zijn talloze chirurgische mogelijkheden op onze kliniek. De meest voorkomende chirurgische ingrepen die wij uitvoeren zijn castraties en arthroscopische chirurgie. Het is bij ons echter ook mogelijk paarden te opereren aan stemband afwijkingen (cornage), griffelbeen fracturen, schieffels, tand- of kiesafwijkingen, peesleasies enzovoort. Ook worden er jaarlijks talloze veulens en jaarlingen aangeboden voor chirurgie. Denk hierbij vooral aan het spoelen van ontstoken gewrichten, navelbreuk correcties en oogafwijkingen. Ook kunt u bij ons terecht voor talloze spoedingrepen.

Voor een operatie dient het paard een dag van tevoren aanwezig te zijn zodat er een pre-anestetisch onderzoek kan plaatsvinden. Verder behoort het paard nuchter op de operatietafel te liggen (tenzij het natuurlijk een spoedpatiënt betreft).

Na de ingreep blijft het paard een aantal dagen op de kliniek gehuisvest voor nazorg en eventuele medicatie.

Gebitsverzorging

Een goed functionerend paardengebit is de eerste stap in een gezond spijsverteringsproces en stabiele aanleuning tijdens het rijden. Het is bekend dat de kiezen van het paard gedurende het hele leven doorgroeien. Door de veranderingen in het voermanagement van het moderne paard (veel zacht krachtvoer, snoepgoed en een trend naar steeds ‘fijner’ hooi) wordt het gebit dat zich gedurende miljoenen jaren heeft aangepast aan hard ruwvoer niet meer op natuurlijke wijze gesleten. Door een gebrek aan natuurlijke slijtage kan het paardengebit richels, haken en punten ontwikkelen die een normale maalfunctie in de weg staan. Buiten deze afwijkingen kunnen ook tanderosie, blijvende doppen, diastasen, pockets, kieswortelontstekingen (evt. gecombineerd met kaakboezemontstekingen) en vele andere problemen voor maalproblemen zorgen.

Verschijnselen die op kunnen treden op het vlak van de spijsvertering zijn ondermeer:

• Vertraagde voedselopname.
• Verlies van voedselproppen.
• Vermageren.
• Grove plantendelen in ontlasting (normaal max. 1cm lang).
• Diarree.
• Stank uit de mond.

Naast een probleem bij het kauwen kunnen gebitsafwijkingen ook voor rijtechnische problemen zorgen. Het gebit moet in zekere mate onbelemmerd kunnen bewegen als het paard bereden wordt. Verschillende afwijkingen kunnen er voor zorgen dat deze bewegingsvrijheid wordt belemmerd. Daarnaast kunnen scherpe punten en haken voor irritatie zorgen van het mond- en wangslijmvlies, bijvoorbeeld door continue druk van de neusriem.

In onderstaande gevallen bestaat de mogelijkheid dat de problemen worden veroorzaakt door afwijkingen aan het gebit:

• Vasthouden.
• Geen stelling willen nemen (vaak eenzijdig).
• Kantelen.
• Hoofdschudden / klapperen (m.n. bij vragen van stelling/buiging).
• Tong uit de mond.
• Bloedbijmenging in schuim.

Waar in veel gevallen van gebitsbehandeling voornamelijk naar afwijkingen aan de kiezen wordt gekeken, wordt bij de gebitsbehandeling bij Paardenkliniek Wapenveld ook uitgebreid stilgestaan bij alle andere onderdelen van het maalapparaat (o.a. tandvlees, voortanden en kaakgewrichten). Omdat het paardengebit een gebalanceerd geheel is rond de driehoek van voortanden – kiezen – kaakgewricht vertalen afwijkingen zich regelmatig door in (subtiele) veranderingen van al deze onderdelen. Indien slechts één onderdeel (vaak m.n. de kiezen) worden behandeld, is de kans aanwezig dat de problemen snel weer terugkomen.

Het onderhoud en de verzorging van het paardengebit vormt een van de speerpunten in het zorgaanbod van Paardenkliniek Wapenveld. Zowel bij ruiters, fokkers als dierenartsen is het belang van een goed functionerend gebit het afgelopen decennium steeds meer erkend. Bij de dierenartsen heeft dit ondermeer geleid tot de oprichting van de Nederlandse Vereniging Voor Gebitsverzorging bij het Paard: een vereniging voor dierenartsen en gebitsverzorgers die door lezingen, cursussen en onderlinge kennisoverdracht de gebitsverzorging bij het paard naar een hoger plan brengt. Als lid van het eerste uur bent u bij Paardenkliniek Wapenveld verzekerd van de meest up-to-date tandheelkundige diagnostiek, beeldvorming en zorg.

Gynaecologie

Het begeleiden van fokmerries is in het voorjaar een activiteit waar we veel tijd aan besteden. Dankzij echografisch onderzoek kan dit tegenwoordig vrij snel en accuraat. Ongeveer elke drie weken worden bij hengstige merries één of meerdere eitjes rijp. De eisprong is het moment waarop het eitje uit het ovarium vrijkomt. Via de endeldarm van het paard kan de dierenarts door aan de eierstok te voelen inschatten hoe lang het duurt voordat de eisprong zich voordoet. Met echografisch onderzoek (met een scanner) kan naar de doorsnede van de follikel worden gekeken. Zo kan worden bepaald wat het juiste moment is om de merrie te dekken of insemineren.

Na 15 dagen kan met de scanner kan ook worden gecontroleerd of de merrie drachtig is. Het is belangrijk om de merrie op dit tijdstip te laten controleren op dracht, om een eventuele tweelingdracht te ontdekken en voorkomen. Uit een tweelingdracht worden bijna nooit twee levensvatbare veulens geboren.

Tevens is het belangrijk om uw merrie te vaccineren tegen rhinopneunomie. Dit virus zorgt ervoor dat de baarmoeder geïnfecteerd raakt, met als gevolg dat de merrie aborteert. Jonge paarden zijn erg ontvankelijk voor deze ziekte. Wanneer ze deze ziekte doormaken kunnen ze een besmettingsbron vormen voor drachtige merries. Het is belangrijk om drachtige merries niet bij jonge paarden te huisvesten en merries te vaccineren tegen rhinopneunomie. Het vaccin is nog niet helemaal betrouwbaar, maar het maakt de kans op infectie zienderogen kleiner.

Aan- en verkoopkeuringen van paarden

U kunt uw paard bij Paardenkliniek Wapenveld klinisch en/of röntgenologisch laten keuren. Meestal betreffen dit aan- of verkoopkeuringen. Deze keuringen worden uitgevoerd door een erkende keuringsdierenarts, zodat u uw paard bij goedkeuring direct kunt verzekeren wanneer u dit wenst.

Tevens worden voor het KWPN en andere stamboeken (o.a. KFPS, NRPS) alle mogelijke röntgenologische onderzoeken verricht: PROK merries, hengsten voor de hengstenkeuring en jaarlingen voor het OCD onderzoek. Hierbij wordt digitale röntgen gebruikt voor een superieure beeldkwaliteit. De opnames kunnen op CD gebrand worden zodat de opdachtgever ze makkelijk kan meenemen na de keuring.

Bij een klinische keuring wordt het paard gecontroleerd op eventuele lichamelijke afwijkingen aan: mond, ogen, rug, hart en longen. Daarnaast worden uitgebreid de benen onderzocht. Er wordt bloed afgenomen, dit wordt opgeslagen en kan later onderzocht worden.

Uitgebreide keuring bij paarden

Daarna wordt het paard in beweging beoordeeld. Dit wordt eerst in stap en draf op een rechte lijn gedaan. Er worden buigproeven gedaan om eventuele pijnlijkheden in het been te ontdekken. Hierbij worden bepaalde gebieden in het been extra gebogen of gestrekt. Vervolgens worden de gangen van het paard op de harde en zachte volte bekeken. Na de inspanning wordt nogmaals naar hart en longen geluisterd. Aansluitend wordt gekeken naar halsbeweeglijkheid en eventuele coördinatie problemen.

Mochten er tijdens het longeren abnormale geluiden gehoord zijn, dan wordt het paard endoscopisch onderzocht. Hierbij wordt er met een camera in de keel en verdere luchtwegen gekeken.

Bij een volledige keuring worden er na het klinisch gedeelte ook nog röntgenfoto’ s gemaakt. Dit wordt gedaan om benige afwijkingen aan benen, hals en rug van het te keuren paard in beeld te brengen.

Mochten er nog aanwijzingen zijn voor afwijkingen aan pezen dan worden deze natuurlijk echografisch onderzocht. Iets wat steeds vaker standaard bij een keuring gedaan wordt.

Kreupelheid onderzoek

Wanneer u een kreupel paard heeft, kan dit door vele oorzaken komen. Een paard kan kreupel worden door bijvoorbeeld spierpijn, overbelasting, een peesbeschadiging of gewrichtsslijtage. Het is belangrijk om de juiste diagnose te stellen, daarvoor dient het kreupele paard nauwkeurig onderzocht te worden. Vaak kost dit enige tijd.

Dit kreupelheidsonderzoek begint met het vaststellen van het kreupele been (of benen). Het paard moet op een rechte baan stap en draf laten zien (monsteren). Vervolgens dient het paard zijn gangen op de harde en zachte bodem aan de longeerlijn te laten zien. Hierna volgen de buigproeven om eventuele gevoeligheden in het gewricht te ontdekken. Hierbij worden bepaalde gebieden in het been extra gebogen of gestrekt.

Wanneer de dierenarts aanleiding heeft om te denken dat de oorzaak van de kreupelheid zich in het been bevindt, kan een ‘diagnostische geleidingsanesthesie’ (simpel gezegd: verdoven van de zenuwen) de volgende stap zijn. Er wordt een kleine hoeveelheid verdovingsmiddel rond de zenuwen gespoten, zodat het paard er tijdelijk geen gevoel meer heeft. Wanneer een kreupel paard na deze verdoving aanzienlijk beter loopt, bevindt de kreupelheid zich in dat deel van de voet. Zo niet, dan wordt er een stapje hoger verdoofd. Daarnaast is het mogelijk om gewrichten en peesschedes te injecteren met een verdovingsvloeistof.

Als de locatie van de kreupelheid vastgesteld is dan kan d.m.v. röntgenfoto’s of een echografisch onderzoek de blessure in beeld gebracht worden. Hierover kunt u meer lezen onder het kopje beeldvorming.

Arthroscopie

Dit is een ingreep die regelmatig op onze kliniek wordt uitgevoerd. Deze operatie wordt vaak gedaan na constatering van een OCD (Osteochondrosis dissecans) in een gewricht. OCD ontstaat ten gevolge van een afwijking in de verandering van kraakbeen naar bot. Hierdoor wordt een op een bepaalde plaats het kraakbeen steeds dikker. Als gevolg hiervan wordt de voeding bemoeilijkt, de kwaliteit van het kraakbeen wordt minder. Daardoor kunnen er stukken kraakbeen loslaten, wat OCD heet.

OCD kan verwijderd worden door middel van een kijkoperatie van het gewricht met als intentie het weghalen van losse fragmenten en het afvlakken van kraakbeenbeschadigingen. De losse stukjes worden verwijderd via kleine openingen in het gewrichtskapsel. Met een scoop (kleine camera) wordt het plekje waar het ocd fragment ligt in beeld gebracht. Via een andere opening worden instrumenten in het gewricht gebracht om het fragment te kunnen verwijderen.

Voordelen van deze methode zijn:

• Snel toegang tot te opereren plek.
• Alles goed in beeld te brengen.
• Weinig weefselschade.
• Snel herstel.
• Nauwelijks litteken vorming.

Op lange termijn:

• Veel minder kans op artrose (nieuwbeen vorming) in het geopereerde gewricht
• Meer kans op een goede sportcarrière

PROK-keuring

Sinds 1997 is het mogelijk 2-jarige KWPN merries te laten keuren om het predikaat PROK te verwerven. PROK staat voor Project Röntgenologisch Onderzoek KWPN-merries. Paardenkliniek Wapenveld is in de gelegenheid deze keuring voor u te verrichten!

Het predicaat PROK wordt aan het paard toegekend als het voldoet aan de eisen van het PROK-onderzoek. Er worden röntgenfoto’s genomen van de voorbenen (kogels en straalbenen) en van de achterbenen (spronggewricht en de knie). De foto’s worden naar een onafhankelijke centrale commissie van deskundigen gezonden. Aan de hand van de röntgenfoto’s wordt er beoordeeld of er nu al veranderingen in de gewrichten waar te nemen zijn die later problemen kunnen zorgen. Denk aan OC (= osteochondrose), OCD (= osteochondrose dissicans) enzovoort.

Aanleg wordt uitgedrukt op een schaal van 0 tot 4, waarbij 0 goed is. De eisen waar aan voldaan moet zijn:

• Straalbeen valt binnen klasse 0-2.
• Kogelgewricht valt binnen klasse 0-3.
• Spronggewricht valt binnen klasse 0-2.
• Sprong en knie mogen geen OC of OCD bevatten.